Mala Gissona

Mala Gissona artisau garagardo fabrika berria bisitatu genuen duela bi aste eta bertako Manu-ren eskutik proiektu honen nondik-norakoak gertuagotik ezagutu ere.

Mala Gissona Oiartzunen (Gipuzkoa) kokatua dago eta 2015eko Martxoan hasi da artisau garagardoa komertzialki saltzen. Iban Zabala eta Manu Murillo dira proiektua martxan jarri dutenak. favicon

Iban eta Manu nerabezaroaz geroztik elkar ezagutzen duten bi lagun dira, printzio amankomunak dituzte gastronomia, bertako produktu natural eta ekoizpenen inguruan eta horregatik hasi dira elkarrekin Mala Gissona proiektua aurrera eramateko lanean.

Honek artisau garagardo munduan ikertzen asteko aukera eman zien eta Europan zehar mikrogaragardotegi, brewpub, taberna eta makinaria ekoizle desberdinak bisitatu dituzte. Hauetako batzuetan baita elkarlanean ikasi eta lan egiteko aukera izan zuten.

Mala Gissona izena 1412. urte inguruko hiztegi euskera-islandiera batetik ateratako esaldi batean du jatorria:

 “For Ju Mala Gissona” (Zu gizon gaiztoa zara)

Garai hartan euskal bale arrantzale ugari ibiltzen omen zen Islandian eta euskal arrantzale hauen eta bertako jendearen arteko hartu emanaren ondorioz hizkuntza amankomun bat (“pidgin” bat) sortzea ekarri zuen.

Spadoni makinaria italiar batekin lan egiten dute, 650 l/aldiko ekoizteko ahalmena duena. Beratzea eta iragazpena ontzi berean egiten ditu (lehenengo argazkiko eskubiko kupela) eta ondoren egosketa ontzi bat du, whirlpool lanak ere egiten dituena. Hartzidura ontzi zilindrokonikoak dituzte. Botilan bigarren hartzidura egiten dute.

IMG_2515IMG_2518

 

 

 

 

 

Mala Gissona garagardoak non eskaintzen dituzten jakiteko Localbier.com artisau garagardo bilatzailea erabili dezakezue, bertan agertzen dira beraien salmenta puntuak.

Erregularki  eskaintzen dituzten garagardoak:

NAO – % 4,8 alkohol kopuru duen Pale Ale garagardoa. Fruitu usainak nabari dira eta malta zein belar ikutuak ditu. Gorputz arina.

HÖFN- Porter – %  5,1 alkohol kopurua du. Txokolate eta malta txigortu oso atseginak ditu. Oso erraz edaten da. Gorputz ertaina eta mikatztasun apur bat nabari da bukaeran.

Apatxe – % 5 alkohol kopurua duen Amerikar Pale Ale garagardoa. Zitriko zein fruta tropikal usainak nabarmentzen dira.

SHACKELTOWN – 6,5% alkohol bolumenean duen India Pale Ale garagardoa. Fruitu usainak nabarmentzen dira espezia ukitu batetaz gain.

IMG_2522Bisitan izan ginen egunean Apatxe, Höfn eta Shackeltown garagardoak edateko aukera izan genuen eta hirurak zoragarriak zeuden. IPA pertsonalki asko gustatu zitzaidan, eta porter-a ere oso ondo ekoiztua dago, estiloa oso ondo ulertuz, edateko porter erraza, orekatua eta txokolate eta malta txigortu tipiko eta oso atsegin horiek nabarmenduz.

Garagardo aldakorrak:

Garaiko garagardoak zein “One shot” serieko garagardoak ekoiztuko dituzte urtean zehar:

Garaiko garagardoak: Urtaroaren arabera aldatzen joango diren garagardoak dira, urtaro bakoitzean bereizgarri diren lehengaiak erabiliz ekoiztuak izango direlarik.

One Shot: Ekoizpen bereziak izango dira, beraien kabuz edo beste artisau garagardo ekoizle batzuekin elkarlanean egindako garagardoak. Ekoiztutako lehenengoa % 5 alkohol bolumenean duen Folk Golden Ale garagardoa da.

Bidassoa Basque Brewery

Joan den astean Irunen kokatua dagoen Bidassoa Basque Brewery artisau garagardo fabrika berria bisitatzeko aukera izan genuen.

bidassoa

Proiektuaren lehen urratsak EEBB-tan eman zituen Bidassoa-k. Karlos-ek (mikrobiologoa) Columbia Unibertsitatean lan egiten zuen irakasle bezala eta horretaz gain, etxean garagardoa egiten aritzen zen. Capitan Lawrence Brewery enpresarekin kolaborazio bat adostu zuen, non Karlos-ek legamiaren kudeaketaren inguruan irakatsiko zien, honek hauengandik beraien ekoizpenaren inguruko jakintza jasotzen zuelarik. Duela pare bat urte Karlos bere bi laguenekin jarri zen harremanetan proiektua martxan jartzeko, Iñigo eta Jon. 2014. urteko abuztua-irailan kaleratu zituzten lehenengo garagardoak komertzialki.

Makinaria

1000 litro/ekoizpeneko ahalmena duen Slowbeer makinaria batekin egiten dute lan. Beratze/egoste ontzia, iragazpen kupela eta Whirlpool-a duena. Sei hartzidura ontzi zilindrokoniko dituzte, hauetako hiru 1000l-koak eta beste hiruak 2000l-koak.

IMG_1739

IMG_1740Garagardoa kupeletan zein botiletan saltzen dute, bigarren hartzidura bat botilan edo kupelean eman gabe ekoizten dutelarik, hau da, hartzidura bukaera aldean naturalki sortzen den CO2-a garagardoan bertan gelditzen da tenperatura eta presioa (isobarikoa) hartzidura ontzian kontrolatuz.

Produktuak:

 Kasper: Lupulu amerikarrak dituen “Kolsch” garagardoa.

 Mugalari:  Pale Ale ingeles estiloko garagardoa.

 Boise: Amerikar IPA estiloko garagardo bat.

De Prael (Amsterdam, Herbehereak)

Amsterdamen pasatako egunetako batetan De Prael artisau garagardo enpresa bisitatu eta bertako ekoizlearekin hitz egiteko aukera izan genuen.

Kokalekua: Oudezijds Armsteeg 26 (Amsterdam, Herbehereak)

De Prael garagardo fabrika 2000. urtean sortu zen Amsterdam-en, Herbehereak. Proiektua martxan jartzearen ideia ospitale psikiatriko batetako sukaldean sortu zen, proiektu sozial bat ardatz duen artisau garagardo fabrika bat martxan jartzea izan zen ideia.

Amsterdam-era inguratzen den edonork bisitatu dezake De Prael, Amsterdam-go tren geltoki nagusiaren ondoan dago gainera, hiriaren erdialdean. Brewpub antzeko bat da, hau da, De Prael-ek taberna handi bat du fabrikaren ondoan eta bertatik fabrikaren makinaria ikusteko aukera dago: beratze eta egosketa kupelak, hartzidura ontzi zilindrokonoikoak… Honetaz gain, kale eskinan baita De Prael Denda edo proba txokoa dute, non garagardo desberdinak dastatu eta daitezkeen.

IMG_1105           IMG_1094

Azaleko hartziduraz ekoizturiko 15-16 garagardo desberdin ekoizten dituzte, gehien saltzen dena Kölsch estilo alemaniarreko garagardo horixka bat delarik. Garagardoei Amsterdam-go musikarien izenak jartzen dizkiete.

IMG_1099Hasiera batetan 500l/ekoizpeneko ahalmena zuen makinaria batekin lan egiten hasi ziren, astean ekoizpen bat eginez, eta gaur egun 1000l/ekoizpeneko ahalmena duen makinaria batekin egiten dute lan 3-4 aldiz astean ekoiztuz. Botilan zein kupeletan aurki daitezke beraien garagardoak taberna desberdinetan zein beraien Brewpub-ean.

Pertsonei garrantzia handia ematen diete proiektu honetan, eta astean zehar bizitza berri bati hasiera eman nahi dioten 35 bat pertsona pasatzen dira bertatik eta ahal dutena egiten lan egiten dute. Gaur egun garagardoaren ekoizpenaz arduratzen den pertsona ere adibidez, kristau komunitate batean zegoen lehenengo aldiz proiektu honetan lan egiteko proposamena luzatu ziotenean. Ezezkoa eman zien hasieran, baina hortik bi urtetara, berak 25 urte zituela, lan eskaintza onartu eta De Prael-en lan egiten hasi zen. Iada 12 urte daramatza bertan lanean, hauetako azkeneko 7-8 urteak garagardo ekoizpenaz arduratzen delarik.

Gure artean ere garagardo denda edo taberna espezializaturen batetan De Prael-en garagardoak aurkitzeko aukera duzue.

Hurrengo bideoan minutu eta 24s arteko irudiak De Prael-en hartutakoak dira.

 

GARAGARDO LANTEGIAK: The Foundry (Canterbury, Ingalaterra)

Duela bi aste Ingalaterrako Canterbury herria bisitatzeko aukera izan nuen eta google erabiliz ea bertan artisau garagardo ekoizlerik zegoen begiratu nuen. Zorionekoa nintzen, herri erdian brewpub bat zegoen: The Foundry.

IMG_2928

 

IMG_2930

The Foundry 2011. urtean ireki zen brewpub bat da eta Canterbury Brewers izeneko garagardoak saltzen dituzte, azaleko zein oineko hartziduraz ekoizturiko garagardoak. Brewpub (taberna, jatetxe eta garagardo lantegia batera) honetan 50 eserleku daude barruan eta terrazatxo bat kanpoan. Bi dira ( Jon Mills eta Tom Sharkey) garagardo ekoizpenaz arduratzen diren garagardogileak.

Bertako dekorazioa asko gustatu zitzaidan, garagardoaren kultura, ekoizpen prozesua laburtzen dituen eskemak eta lupulu landarea tabernaren puntu desberdinetan ikusi daiteke (zerbitzarien buruetan eta guzti!!!).

IMG_2933IMG_2942

Makinaria eta teknika ingelesa erabiliz ekoizten dituzte beraien garagardoak.

Ekoizpen prozesua hitz gutxitan

Malta ehotua eta ura nahasten dute 80 minutuz beratuz. Ondoren iragazpena egiten dute muztioa lortuz eta garalotza inguruko txerri batzuek elikatzeko erabiltzen dute. Muztioa 3 orduz egosten dute, lupuluak gehituz. Egosketa ostean muztioa hozten dute xaflazko-bero trukatzailearekin eta hartzidura ontzira pasatzen dute legamia gehituz. Hartzidura 7-14 egunez zehar egiten dutela diote, egonkortze/heltzea botila, cask edo heltze ontzietan eginez.

IMG_2939         IMG_2935   

 Garagardoak

– Torpedo (Anber Ale) – Man´s Gold (Golden Ale)   – Light Porter (Porter)

– Wheat (Garizkoa)     – Haka (South pacific Pale Ale)   – Brown Ale

– Foundry Black         – Red Rye                                     – Helles

IMG_2938

Janari eskaintza ez da asko aldentzen ingalaterrako Pub tipikoek eskaintzen dutenetik.

Ondo izan!