Zeliakoentzat egokia den garagardoa

Manex eta Leirerekin aritu nintzen gabonetan zeliakoentzat egokiak diren garagardoei buruz hitz egiten eta horren inguruan oraindik ezer idatzia ez nuela blogean konturatu nintzen. Horregatik, eta zeliakoentzat lagungarri izan dadin, hementxe doaz honen inguruko hitz batzuk:

Gaixotasun zeliakoa pertsona zeliakoek duten inmunologi sistemaren disfuntzio kroniko bat da, non zereal askotan (garagarra, garia etab.) aurkitzen den glutenaren gliadinak heste meharreko biloak kaltetzen dituen, elikagaien xurgatzean eragiten duena.

Espaniako Zeliakoen Erakundearen Federazioaren kalkuluen arabera, 40000 zeliako daude erregistratuak espainiar estatuan, baina adituek benetan 400 000 zeliako inguru daudela uste dute. Urtean % 15 igotzen omen da diagnostikatutako zeliako kopurua.

Zeliakoek badute garagardoa edateko aukera, baina  “Zeliakoentzat egokia” den ziurtagiri bat eduki behar du, gazteleraz “Apto para celiacos” bezela ezagutzen dena.

Zeliakoentzat egokia den ziurtagiriaren logoa

Espainiako legeriaren arabera, “Zeliakoentzat egokia” den garagardo batek, 20 ppm (“partes por millón”) baino gutxiagoko gluten edukia izan beharko du.

Kataluniako Damm enpresaren “Estrella Daura” (3 ppm baino gutxiago) eta Zaragozako Ambar enpresaren “Ambar Para Celíacos” (6 ppm baino gutxiago) eta “0,0 Celíacos” (6 ppm baino gutxiago) dira gure inguruan aurki ditzakegun “Zeliakoentzat egokia”k diren garagardoak.

DauraAmbarZeliakoentzat egokia den garagardo batek eduki dezakeen gehiengo gluten kopurua desberdina izan daiteke herrialde desberdinen legediaren arabera, hortaz, atzerrira bidaiatzean, hau ere kontutan hartu produktua kontsumitu aurretik.

Non erosi dezakezun Zeliakoentzat egokia den garagardoa? Damm-en Daura garagardoa Alcampo, El Corte Ingles, Eleclerc, Hipercor eta Sabeco salmenta puntuetan aurki daiteke. Donostiako Never-Stop tabernan ere bai adibidez.

“Celiaco a los 30” blogean ere horrelako garagardoa aurkitu daitekeen taberna batzuen mapa bat duzue, eta zuen laguntzaz ere hobea egin daitekeena.

Zeliakoentzat egokia den garagardoa saltzen duten beste salmenta punturik ezagutzen baduzue, idatzi mesedez blogera: garagardoahotsa@gmx.com

Ongi izan!!

Belgikako garizko garagardoak (Witbier)

Estilo honetako garagardoa egiteko ohitura XV. Mende ezkeroztik dute Belgikako Hoegarden inguruan. Nahiz eta XX. Mende erdialdean nahiko utzia zegoen garagardo mota honen ekoizpena, momentu horretatik aurrera gora egin zuen eta makina bat ekoizle hasi zen berriz ere garagardo mota hau ekoizten.

Garizko garagardo alemaniarrekiko duten desberditansun nabarmenenak malteatu gabeko garia erabiltzea (alemaniarrek malteatutakoa erabiltzen dute) eta laranja azal eta koriandroa lehengai bezala ere gehitzen dituztela dira.

Jatorria: Hoegarden, Belgika

Hartzidura mota: Azaleko hartzidura

Malta: Garagar malta argiak (% 50 inguru)

Ordezkoak: Esan bezala, garia erabiltzen dute almidoi iturri bezala (% 50 inguru) garagar maltaz gain.

Lehengai bereziak: Laranja azala eta koriandroa.

Jatorrizko dentsitatea: 11 – 12,5 ºP

Garratztasuna: 10-17 IBU, lupulu nobleak erabiltzeko ohitura dago garratztasun gutxi emanez, eta lupulu flabore gutxi edo batere ez edukitzen dute.

Kolorea: Oso argiak izan ohi dira, 4-8 EBC. Laranja eta koriandro usainak nabarmentzen dira, beste espezia usain batzuk ere bereizi daitezkeelarik “clavo” usain eta zaporeaz gain. Botilan hartzidura bat jasaten dute normalean, gardenak ez diren garagardoak izanik.  Legamiaren flabore suabe bat atzematen da eta gorputz gutxi edo ertaineko garagardoak dira.  Azidotasun pixka bat edukitzea ere normala izan ohi da garagardo mota honetan.

Garagardo oso freskagarria, limoi xafla batekin zerbitzatzeko ohitura dagoena.

Hoegaarden, Blanche de Bruges, Blanche de Namur eta Wieckse Witte dira estilo honetako garagardo marka ezagun batzuk.

 

SAILKAPENA: PILSEN (II) Alemaniar eta Txekiar Pilsen garagardoen desberdintasunak

Pilsen garagardoak aurkeztu genituen iada bere garaian, baina gaur pixka bat gehiago sakonduko dugu estilo honetan, Alemaniar eta Txekiar azpiestiloen arteko desberdintasunak ikusiz.

Bohemian Pilsner edo Txekiar azpiestiloko Pilsen garagardoek erabiltzen duten ur suabeagoa (sulfato eta karbonato gutxiagokoa) dela eta, Alemaniar estiloko Pilsen garagardoek baino garratztasun suabegagoa eta usain eta flabore intentsoagoak aurki daitezke.

Usain eta garratztasun hau Saaz izeneko lupulua erabiliz lortzen da, Txekiar Pilsen-en bereizgarri den lupulua.

Kolore ilunagoa eta zapore biziagoa izaten dute Alemaniar Pilsen-ekin alderatuz, ekoizpen prozesuan beratze eta egosketa prozesuak denbora luzeagoz ematen baitira.

Pilsen Urquell, Gambrinus Pilsen eta Czech Rebel dira txekiar estiloko garagardoen adibide.

Alemaniar Pilsen-ak (nahiz eta Alemania iparraldekoak eta hegoaldekoak desberdindu ditzakegun) garagardo lehorragoak izan ohi dira garagardoa ekoizteko erabiltzen duten urak sulfato gehiago baitu, atenuazio gehiago lortu daitekeelarik hartziduran.

Txekiarrak baina argiagoak dira ere eta Alemaniako lupulu nobleak erabiltzen dira (Hallertauer, Spalt eta Tettnanger).

Krombacher, Bitburger, Warsteiner, Beck’s… dira alemaniar Pilsen azpitaldeko adibide batzuk.

IPA (Indian Pale Ale)

IPA garagardo estiloa nahiko modan jarri da gure artean azken denboraldian, nahiz eta ingalaterran iada 1840. urte inguru ezkeroztik ekoizten hasia ziren.

Ingalaterran ekoizten zen Pale Ale garagardo estiloan du jatorria IPA garagardoak, kolonietan zeuden Ingalaterrako soldadu eta funtzionarioak garagardoz hornitzeko ekoiztua. Egurrezko barriketan eramaten zen Indiara (besteak beste) garagardoa itsasontzietan, 70-80 IBUko garratztasunekoa , “Dry Hopping” bezala ezagutzen den lupulu gehiketa erabiliz. Hau da, lupulua zuzenean barrikan zegoen garagardora gehituz, hau denbora luzeagoz kontserbatzen laguntzen duena.

Hartzidura mota: Azaleko hartzidura.

Jatorrizko dentsitatea: 13 -18,2 ºP

Malta: Garagar malta oso argiak (Pale Malt) eta Crystal malt bezala ezagutzen direnak ditu.

Kolorea: 12 -28 EBC arteko kolorea izan dezake.

Alkohol edukia: % 5 – 8 bolumenean.

Lupulua: 40-70 IBU inguruko garraztasuna. Garratztasuna emateko lupuluez gain, “Dry Hopping”-a ere egiten da, lupulua heltze ontzian gehituz eta lupuluaren usain bereizgarriak emanez.

Heltze ontzietan ematen den ameriketako edo ingalaterrako lupulu usaintsuen  gehiketa (“Dry Hopping“) da garagardo hauen bereizgarrietako bat. Usain, flabore eta garratztasun ertain-altu eta altua duten garagardoak dira, lore, zitriko eta fruitudun izaerako lupulu motak erabiltzen direlarik.

Azptitalde desberdinak aurki ditzakegu, baina aurrerago ikusiko ditugu sakonago:

– Amerikar IPA

– Ingalaterrako IPA

– Imperial IPA

– etab.

Marka ezagun batzuk: Fuller’s IPA, Anchor Liberty Ale, Brewdog Punk IPA etab. luze bat!